W 1812 roku, tuż po zdarzeniach opowiedzianych w Panu Tadeuszu, armia napoleońska (w jej składzie prawie 100 tysięcy żołnierzy litewskich i polskich) poniosła absolutną klęskę w wojnie z Rosją. W 1815 roku Kongres Wiedeński powołał wprawdzie do życia Królestwo Polskie (małe i zupełnie niesamodzielne, rządzone przez Rosję), zarazem jednak na całe długie stulecie utrwalił taki porządek polityczny w Europie, w ramach którego na wolne państwo litewsko-polskie (lub wolne państwa litewskie i polskie) nie było najmniejszych szans. W 1831 roku upadło litewsko-polskie powstanie listopadowe, wielki, ale samotny zryw niepodległościowy, wymierzony w Imperium Rosyjskie, potępiony przez Królestwo Prus i Watykan, pozbawiony realnego wsparcia innych dużych graczy w polityce europejskiej. Polityczne, gospodarcze i kulturalne skutki tej klęski były dojmujące i długotrwałe

Spora część ówczesnych elit litewskich i polskich wiązała z tą wojną nadzieje na niepodległość. Spora, ale jednak nie wszyscy. Byli i tacy patrioci, którzy szans na odzyskanie własnego państwa upatrywali we współpracy ze stroną rosyjską. Tak myślał np. wybitny kompozytor, senator Imperium Rosyjskiego, książę Michał Kleofas Ogiński czy ostatni przywódca powstania kościuszkowskiego generał Tomasz Wawrzecki. Na początku XIX wieku bardzo bliskim współpracownikiem rosyjskiego imperatora Aleksandra I Romanowa był książę Adam Jerzy Czartoryski, sprawujący nawet urząd wiceministra spraw zagranicznych Rosji. To ten sam Czartoryski, który później, po upadku antyrosyjskiego powstania listopadowego, w którym brał udział, był nieformalnym przywódcą Wielkiej Emigracji w Paryżu.

Przemyśl: Dlaczego Adam Mickiewicz zdecydował się zakończyć „Pana Tadeusza” bez uwzględnienia w fabule ważnych wydarzeń historycznych? Jaki wpływ na kształt epopei miały te pomięte przez autora fakty?

Jak wyglądają współczesne oblicza patriotyzmu? Jakimi cechami powinien odznaczać się współczesny patriota? Czym różnią się obowiązki współczesnego patrioty oraz tego żyjącego przed dwoma stuleciami?