Najdłuższą inwokacją, jaką Mickiewicz kiedykolwiek napisał, niesłusznie pozostającą w cieniu sławnego początku Księgi I, jest otwierające Księgę IV wezwanie do litewskich drzew:

Rówienniki litewskich wielkich kniaziów, drzewa
Białowieży, Świtezi, Ponar, Kuszelewa!
Których cień spadał niegdyś na koronne głowy
Groźnego Witenesa, wielkiego Mindowy
I Giedymina […]. (Księga IV, w. 1–5)

Mickiewicz w młodości żywo interesował się folklorem białoruskim i litewskim, przedchrześcijańską historią Wielkiego Księstwa. W inwokacji do drzew powraca na chwilę do swojego wielkiego tematu: pogańskiej przeszłości Litwy, mówiącej językami bałtyckimi, wojującej z Polską, Moskwą, Rusią, Tatarami, nieujarzmionej i dumnej, wspomina w niej litewskich władców.   W inwokacji do drzew istotne jest również to, że poeta zwraca się do konkretnych okazów, uosabia  je i nazywa przyjaciółmi. 

Drzewa moje ojczyste! Jeśli Niebo zdarzy,
Bym wrócił was oglądać, przyjaciele starzy
Czyli was znajdę jeszcze? czy dotąd żyjecie?
Wy, koło których niegdyś pełzałem jak dziecię…
Czy żyje wielki Baublis, w którego ogromie
Wiekami wydrążonym, jakby w dobrym domie,
Dwunastu ludzi mogło wieczerzać za stołem?
Czy kwitnie gaj Mendoga pod farnym kościołem?
I tam na Ukrainie, czy się dotąd wznosi
Przed Hołowińskich domem, nad brzegami Rosi,
Lipa tak rozrośniona, że pod jej cieniami

Stu młodzieńców, sto panien szło w taniec parami? (ks. IV, w. 23–34) Nic nie wiem o losie lipy Hołowińskich w ukraińskim Steblowie nad Rosią. Lipy w Nowogródku, czyli wspomniany tu „gaj Mendoga”, wycięto według Objaśnień samego Mickiewicza już około roku 1812 (s. 366). Natomiast odpowiedź na pytanie, „czy żyje wielki Baublis” okazuje się w pewnym sensie twierdząca, co zapewne bardzo ucieszyłoby Mickiewicza. Baublys to olbrzymi, prastary dąb rosnący na Żmudzi, w majątku litewsko-polskiego poety Dionizasa Poški (Dionizego Paszkiewicza) jeszcze na początku XIX wieku. W pustym w środku pniu Poška urządził pierwsze litewskie muzeum. Kiedy był zmuszony dąb ściąć, zachował ogromny pień jako rodzaj altany, która przetrwała do dzisiaj!Zob link. Na zdjęciu widać dwie altany z pni dębowych, odpowiednio zabezpieczone. Baublys to ten większy.

Przemyśl: Jaką rolę pełni natura w znanych ci utworach literackich i innych tekstach kultury? W jakim celu twórcy odwołują się do świata natury i przedstawiają go w swoich dziełach?